Rosjanie Rosjanie odnoszą się do narodu rosyjskiego, głównej grupy etnicznej w Rosji, stanowiącej około 80% populacji kraju. Rosjanie wywodzą się z ludów wschodniosłowiańskich, z historią sięgającą Rusi Kijowskiej w IX wieku.

Kluczowe charakterystyki:

- Język: Rosyjski, należący do rodziny słowiańskiej, używany powszechnie w życiu codziennym, polityce i kulturze.

- Religia: Dominuje prawosławie, choć istnieją mniejszości muzułmańskie, buddyjskie i inne.

- Populacja: Około 140 milionów w Rosji, z dużą diasporą na Ukrainie, w Kazachstanie, USA i Europie.

- Tożsamość: Opiera się na wspólnej historii, kulturze i tradycjach, takich jak święta prawosławne i rodzinne obyczaje.

Historia Rosjan jest bogata i pełna przełomów, począwszy od starożytności:

- IX-XIII wiek: Powstanie Rusi Kijowskiej, z wpływami wikińskimi i bizantyjskimi, oraz inwazja mongolska w XIII wieku.

- XIV-XVII wiek: Zjednoczenie pod księstwem Moskiewskim, okres Iwana Groźnego i ekspansja terytorialna.

- XVIII-XX wiek: Czas imperium rosyjskiego pod rządami Piotra Wielkiego i Katarzyny Wielkiej, rewolucja bolszewicka 1917 roku i powstanie ZSRR.

- Współczesność: Upadek ZSRR w 1991, transformacja do Federacji Rosyjskiej, z obecnymi wyzwaniami gospodarczymi i politycznymi.

Historyczne wydarzenia kształtują dumę narodową i współczesne konflikty, jak np. relacje z sąsiadami.

Kultura rosyjska jest głęboko zakorzeniona w sztuce i życiu codziennym:

- Sztuka i literatura: Klasycy jak Aleksander Puszkin, Fiodor Dostojewski czy Lew Tołstoj, których dzieła wpływają na globalną literaturę; ikony religijne i malarstwo realistyczne.

- Muzyka i taniec: Tradycyjne pieśni ludowe (np. „Kalinka”), balet rosyjski z twórcami jak Piotr Czajkowski, oraz festiwale muzyczne.

- Tradycje rodzinne: Ważne obyczaje jak spotkania przy samowarze do herbaty, obchody Maslenicy (tłustego tygodnia przed Wielkim Postem) z blinami.

- Architektura: Charakterystyczne cerkwie z cebulastymi kopułami, drewniane domy (izby) i pałace carów.

Te elementy integrują społeczność i są promowane w szkołach i mediach.

Rosjanie zamieszkują głównie Rosję, ale ich obecność rozciąga się globalnie:

- Rosja: Koncentracja w dużych miastach jak Moskwa (12 mln mieszkańców), Sankt Petersburg (5 mln), oraz na Syberii i Dalekim Wschodzie.

- Diaspora: Liczne społeczności w byłych republikach ZSRR (np. Ukraina – 8 mln, Kazachstan – 4 mln), a także w USA, Niemczech i Izraelu.

- Migracje: Spowodowane czynnikami ekonomicznymi i politycznymi, z rosnącą liczbą Rosjan w Europie Zachodniej od lat 90.

Warunki życia różnią się: w miastach rozwinięta infrastruktura, na wsiach – prostsze style życia.

Słynni Rosjanie wnieśli wkład w naukę, kulturę i politykę:

- Historyczni: Piotr Wielki (modernizator Rosji), Katarzyna Wielka (cesarzowa), Włodzimierz Lenin (przywódca rewolucji).

- Kultura: Fiodor Dostojewski (autor „Zbrodni i kary”), Anton Czechow (dramaturg), Anna Achmatowa (poetka).

- Nauka i technologia: Dmitrij Mendelejew (twórca tablicy okresowej), Jurij Gagarin (pierwszy człowiek w kosmosie), Siergiej Korolow (konstruktor rakiet).

- Współcześni: Władimir Putin (prezydent Rosji), Marija Szarapowa (tenisistka), Siergiej Ławrow (diplomata).

Ich osiągnięcia są celebrowane w muzeach i edukacji narodowej.

Język rosyjski, używany przez Rosjan, opiera się na alfabecie cyrylicy:

- Alfabet: Składa się z 33 liter, np. А (a), Б (b), В (v); nauka wymaga ćwiczeń pisania i wymowy.

- Podstawowe zwroty: „Dzień dobry” – Здравствуйте (Zdravstvuyte), „Dziękuję” – Спасибо (Spasibo), „Tak/Nie” – Да/Нет (Da/Net).

- Gramatyka: Obejmuje przypadki (6 rodzajów), rodzaje rzeczowników i koniugację czasowników.

- Nauka: Zalecane aplikacje jak Duolingo, kursy online, lub tandem z native speakerem dla szybkich postępów.

Podróż do Rosji wymaga wiedzy o logistyce i kulturze:

- Dokumenty: Wiza turystyczna obowiązkowa dla większości obcokrajowców, aplikacja online z wyprzedzeniem.

- Transport: Loty do Moskwy (SVO) lub Petersburga (LED), krajowe pociągi (np. transsyberyjski) i metro w miastach.

- Atrakcje: Moskwa – Kreml, Czerwony Plac; Petersburg – Ermitaż; Syberia – jezioro Bajkał; zabytki UNESCO.

- Kultura i bezpieczeństwo: Szanuj lokalne zwyczaje, unikaj politycznych tematów, korzystaj z przewodników.

Najlepszy sezon: maj-wrzesień na łagodną pogodę, zima dla śnieżnych krajobrazów.

Kuchnia rosyjska jest sycąca i oparta na sezonowych produktach:

- Dania główne: Barszcz (zupa buraczana z mięsem), pielmieni (pierogi z farszem), kotlety po kijowsku.

- Przekąski: Ikra (kawior), sałatka Olivier, bliny z różnymi dodatkami.

- Napoje: Kwas chlebowy (fermentowany napój), herbata z samowaru, wódka (tradycyjny alkohol).

- Desery: Ptasie mleczko (beza), medowik (tort miodowy), konfitury.

Kuchnia odzwierciedla klimat – zimą potrawy rozgrzewające, latem lekkie sałatki.

Święta Rosjan łączą tradycje religijne i świeckie:

- Nowy Rok (31 grudnia/1 stycznia): Huczne obchody z choinką, prezentami i fajerwerkami.

- Boże Narodzenie prawosławne (7 stycznia): Kolacje wigilijne z kutią (potrawa zbożowa) i nabożeństwami.

- Dzień Zwycięstwa (9 maja): Uroczystości militarne upamiętniające zakończenie II wojny światowej.

- Maslenica (przed Wielkanocą): Tydzień zabaw z blinami, symbolizującymi słońce.

- Dzień Rosji (12 czerwca): Parady i koncerty celebrujące niepodległość.

Święta są okazją do spotkań rodzinnych i publicznych festynów.

Rosjanie w komunikacji cenią bezpośredniość i formy szacunku:

- Powitania: Uścisk dłoni lub całowanie w policzek wśród znajomych; używanie tytułów formalnych („Pan” – Господин).

- Tematy rozmów: Unikanie polityki i finansów na początku; bezpieczne tematy to rodzina, kultura czy podróże.

- Zwyczaje: Szacunek dla starszych, punktualność w spotkaniach, częste zapraszanie do domów na posiłek.

- Bariery: Różnice regionalne – w miastach bardziej otwarci, na wsi zachowawczy; alkohol może być częścią spotkań.

Zrozumienie tych norm pomaga w budowaniu relacji i unikaniu nieporozumień.